De lichamendatabase

Publiceerdatum: 29 november 2018

Toen ik eerder dit jaar The Fragility of Life zag - de Tetem-solo van onderzoeker/ontwerper Simone C. Niquille - raakte ik geïntrigeerd door haar werk. Simone verbindt de digitale wereld met het menselijk lichaam, terwijl die twee tegenpolen lijken. Simone’s werk richt zich op avatars: digitale representaties van personen. Die term wordt hoofdzakelijk gebruikt om schermafbeeldingen bij online-profielen te beschrijven, maar ook voor digitale lichamen. Die worden bijv. ingezet om ergonomische meubels te ontwikkelen. Naar aanleiding van Simone’s nieuwe tentoonstelling Sisyphus - een samenwerking met kunstenaars François Zajéga en Anni Nöps - sprak ik met haar over haar werk.

Simone’s onderzoek richt zich op digitale representaties van menselijke lichamen en specifiek op hoe die gebruikt worden bij ergonomische ontwerpen. Er wordt gebruik gemaakt van databases met digitale lichaamsafmetingen. De data zijn gebaseerd op echte mensen. Simone onderzoekt hoe die avatars tot stand zijn gekomen. Dat doet ze door te werken met de ontwerpprogramma’s en door zich in de theorie te verdiepen. Ook sprak ze bijv. met autofabrikant Ford, die een dergelijk programma gebruikt om een gebruiksvriendelijke werkomgeving te ontwikkelen voor de fabrieksmedewerkers.

Ford scande iedereen die in hun Mexicaanse fabriek werkt. Die database is intern opgeslagen als ‘Mexicaans’. Het label is echt context specifiek en geldt alléén voor de medewerkers in precies die fabriek. Echter, buiten Ford kan het lijken alsof het label álle Mexicanen representeert. Op eenzelfde manier kun je aan de slag gaan met ‘Chinees’ of ‘Koreaans’. Zulke standaardisering gaat terug op de uitvinding van de massaproductie. Als je in groten getale auto’s gaat produceren, is het té veel werk om alle producten op specifieke lichamen af te stemmen. In plaats daarvan koos een fabrikant als Ford voor één specifieke armlengte, die vervolgens de standaard wordt voor waar je het stuur kunt plaatsen.

Sisyphus - zowel de webapplicatie als de installatie in Tetem - laat een avatar zien die op een kubus zit. De kubus vormt zich naar de ergonomische afdruk van de avatar. Het is een manier om ergonomische simulatie in te zetten als ontwerpmethode, maar ook om de toeschouwers na te laten denken over de toepassingen van gestandaardiseerde lichamen. Het is niet zo dat Simone’s onderzoek uiteindelijk resulteert in de werken die ze exposeert; ze zijn eerder een manier om het onderzoek te visualiseren.

Zelf heeft Simone wezenlijke kritiek op het gebruik van lichaamsafmeting-databases in computergestuurde designprocessen: “Wie wel en wie niet opgemeten is, is niet zichtbaar via de interface van de ergonomische simulatiesoftware. Hierdoor is het label misleidend. Ook worden voor het ontwerpproces op grote schaal data gebruikt die juist context specifiek zijn. Deze nieuwe distributiebandbreedte heeft veel voordelen, maar roept tegelijkertijd ook complexe vragen op over de toegankelijkheid van zulke gereedschappen en datarepresentatie. Wie bepaalt wat de standaard is? De simulaties worden gebruikt in grootschalige, industriële ontwerpprocessen. Ontwerpen dergelijke data een gemiddelde gebruiker die het toekomstige menselijk lichaam definieert?”

~ geschreven door Maarten Buser

Maarten Buser is dichter en kunstcriticus. Ook werkt hij als freelance-tekstschrijver voor Tetem.

Van 22 november 2018 tot en met 27 januari 2019 is Sisyphus te zien in Tetem. In het voorjaar van 2018 was Simone’s solo-tentoonstelling The Fragility of Life te zien in Tetem. Daarin speelde de CAESAR-database een rol: een gescande set lichamen van soldaten van de US Air Force.

Vorige blogs

EyeCatcher

De EyeCatcher installatie is ontstaan vanuit mijn wens om te experimenteren met technologie en van daaruit een esthetisch krachtig en beeldend werk neer te zetten. De basis van het werk is OpenCV, een Computer Vision library. Een library is een verzameling algoritmes, zodat je zelf niet het hele wiel opnieuw hoeft uit te vinden. Met OpenCV kun je een camera […]

Enschedese Boogiewoogie

Wij krijgen vaak te horen dat het gezien onze ambities en capaciteiten verstandiger is om niet in Twente te blijven hangen, maar naar het Westen te gaan waar het écht gebeurt in de grote mensenwereld. Meestal lief bedoeld, maar niet een advies waar wij op zitten te wachten. We denken overigens wel te begrijpen wat men bedoelt, maar vragen ons […]