Voor de Energietransitie, moeten we eerst zélf in transitie

Publiceerdatum: 15 juli 2019

Stel je hebt een creditcardschuld. Maar de merkspullen lonken, dure etentjes voelen als een mensenrecht en natuurlijk hoort er bij elke feestelijke gelegenheid een goede fles champagne. Of tien. Je weet dat je moet stoppen, maar je voelt het nog niet. Euro’s blijven abstract. Totdat de deurwaarder aanklopt.

Weten en voelen
Dat is waar we zitten, alleen zijn die euro’s eigenlijk deeltjes CO2. Onze collectieve schuld loopt met de dag op. In de hele geschiedenis van de planeet is er nog nooit zoveel CO2 in de atmosfeer geweest als nu. Zelfs niet toen de aarde een onderwater gelopen tropische hel zonder ijskappen was. Een beangstigende gedachte.

Toch zal ik na het schrijven van dit stukje rustig verder gaan met mijn leven. Want het is lekker weer, ik zie die CO2 niet en niemand om me heen is in paniek. Zelfs als je een boek over klimaatverandering hebt geschreven, blijft klimaatverandering abstract.

Rationeel weten de meesten van ons dondersgoed wat er aan de hand is. En we doen ook wel wat. We hebben een Klimaatakkoord en elke lagere overheid is bezig met de energietransitie. Maar een energiesysteem veranderen is heel wat lastiger dan bijvoorbeeld je eigen rook- of eetgedrag veranderen. En iedereen weet hoe moeilijk dát al is. De realiteit is dat wij ons gedrag niet veranderen omdat we iets weten. We veranderen omdat we iets vóelen. Bijvoorbeeld omdat de deurwaarder aanklopt.

Culturele transitie
Dat stemt weinig hoopvol voor de energietransitie. Daar komt bij, dat de focus op technologische oplossingen en nieuwe energiebronnen voorbijgaat aan de vraag waarom we al die energie überhaupt nodig hebben? Een paar minimalisten op Instagram ten spijt verbruikt de wereldeconomie elk jaar méér energie. De hoge energie-inhoud zit volledig ingebakken in de systemen en gewoonten van onze maatschappij. We hebben het in feite dan ook niet over een energietransitie, maar over een culturele transitie.

De tentoonstelling Lost Energy probeert daarom energie tastbaar te maken. Door zélf te ervaren hoeveel energie je moet steken in het smelten van een klein beetje plastic. Door onze massale gedachteloze consumptiezucht in een reeks foto’s weerspiegeld te zien. Door op het RadaRad te ervaren hoe het is om plezier te hebben zonder elektronisch entertainment.

Levenskunst
Kunst heeft echter nog veel meer te bieden dan vanaf de zijlijn spiegelen. Ik zou zelfs willen stellen dat kunst een sleutelrol moet spelen. Want hoe kun je met immateriële middelen (= lage energie-inhoud) verwondering, plezier, entertainment en zelfs zingeving leveren? Juist ja.

Dus kunstenaars: wordt immateriële dienstverleners! Want wát is leuker: een dure merktas om te showen dat je succesvol bent, of een knappe muzikant die jou een ego strelende serenade brengt?

Anabella bracht het boek ‘Eerste Hulp bij Klimaatverandering’ uit, een boek dat inspireert tot actie zónder schuldgevoel. Tevens opende zij de tentoonstelling Lost Energy op 4 juli 2019 in Tetem.

Vorige blogs

Verschillende waarheden kennen altijd een overeenkomst

Op zaterdag 6 juli organiseert Tetem voor de tweede keer de Walk-in-Brunch, dit jaar als onderdeel van het Bewonersfestival Noord. Wilja Jurg, directeur van Tetem: “Samen met verschillende groepen organiseren we in Tetem de Walk-in Brunch, een cultureel evenement. Het wordt een kleurrijk en divers programma met eten, muziek, theater en spel. Ook zijn er diverse workshops. We organiseren de […]

Out of your comfort zone

Kunstenaars Kylie Bremer en Willemijn Calis zijn beiden deelnemer in het Talent & Development Program van Tetem. Onderdeel van het programma is dat ze meelopen met een tentoonstelling. Kylie: “Ik heb meegelopen met Be Your Own Robot van Sander Veenhof. Ik heb het hele proces meegemaakt, van brainstorm tot het opbouwen van de expositie. Wat wil de kunstenaar neerzetten met […]