Hoe kunnen publieke waarden in de platformsamenleving worden gewaarborgd?

Martijn de Waal: “Steeds meer maatschappelijk en economisch verkeer verloopt via online platformen, van Airbnb tot Uber en van Coursera tot een Facebookgroep. De snelle opkomst van deze platformen heeft velen geïnspireerd tot euforische verhalen over de ‘participatiemaatschappij’ en de ‘deeleconomie’, waarin burgers zonder veel overhead en overheid zelf gemeenschappen vormen en diensten en goederen met elkaar delen. Doordat platformen bestaande praktijken en instituties – van taximarkt tot onderwijs – letterlijk en figuurlijk ‘ontregelen’, zouden deze platformen leiden tot economische en maatschappelijke innovatie.

Maar wat vaak onderbelicht blijft, is de ‘sturende’ rol die online platformen spelen in de organisatie van het maatschappelijk verkeer. Hun interfaces met like-knoppen, reputatiesystemen en algoritmes, waarmee ze vraag en aanbod aan elkaar koppelen, geven sterk richting aan dit verkeer. Dit heeft grote gevolgen voor publieke belangen, zoals de toegankelijkheid, veiligheid en betaalbaarheid van (openbaar) vervoer, de pluriformiteit in de journalistiek en de inrichting van het onderwijs.”

Martijn de Waal is onderzoeker bij het lectoraat Play & Civic Media aan de Hogeschool van Amsterdam. Hij is mede-oprichter van The Mobile City, een internationaal onderzoeksnetwerk dat sinds 2007 de rol verkent van digitale media in de stad. Hij is auteur van een reeks aan artikelen en boeken, waaronder De stad als interface. Eind 2016 verschijnt De Platformsamenleving. Strijd om publieke waarden in een online wereld, een coproductie van José van Dijck, Thomas Poell en Martijn de Waal.